Bizkaiak hazkundea bizkortu du, eta enpresek egonkortasuna erakusten dute jardueran, enpleguan, inbertsioetan eta salmentetan

Bilboko Merkataritza, Industria, Zerbitzu eta Itsasketa Ganberak datu ekonomikoak aztertu ditu Bizkaiko erradiografia bat egiteko, eta Lurraldeko enpresen artean Industria Koiunturaren Inkesta egin du, enpresen errealitatearen diagnostikoa eta negozioetan eragina duten adierazle nagusien eboluzioari buruzko perspektibak zein diren jakiteko. Bi azterketa horien laburpena da Bizkaiak Estatu osoko azelerazio ekonomikoa partekatzen duela eta Lurraldeko enpresek egonkortasuna erakusten dutela beren jardueran.

Lehenengo datu positiboa da Bizkaiko ekonomiak % 1,7 egin duela aurrera 2024ko lehen hiruhilekoan. Datu hori Euskadi osoarena bezalakoa da, baina Estatuko hazkundea baino zazpi hamarren txikiagoa da, turismo nazionalaren sektorearen egoera ona dela eta.

Espainiako Bankuak Espainiako ekonomia osorako egindako aurreikuspenen arabera, 2024an % 2,4 haziko da, eta 2025erako zuhurtziari eutsiko zaio, mehatxu globalek bere horretan jarraitzen baitute: Ukrainako eta Gazako gerrak, AEBko hauteskundeak, eta ziurgabetasunak Europako erakundeen osaketa berriaren eta Bruselako politikaren norabidearen aldaketen aurrean.

Bestalde, Merkataritza Ganberak Bizkaiko BPGa aurten % 1,9 – % 2 haziko dela aurreikusten du, eta datu hori bat dator Eusko Jaurlaritzak euskal ekonomia osorako egindako aurreikuspenarekin. Ikuspegi baikorrago bat izanda, eta Espainiako ekonomiaren aurreikuspen onenak kontuan hartuta, Bizkaiko BPGaren hazkundea % 2,2an kokatu liteke.

Bestalde, Espainiako inflazioa % 3,4ra igo da, EBZk ezarritako helburua (% 2koa) baino altuagoa, eta Euskadin eta Bizkaian % 3,5ekoa da. Azpiko inflazioari dagokionez, 2024ko apiriletik aurrera, inflazio globalaren azpitik dago, bai Espainian, bai Euskadin, eta ekainean Euskadiko tasa Estatu osokoarekin parekatu da. Eurogunean % 2ko muga gainditzen da, baina kasu honetan balio baxuagoak eta moderazio handia nabaritzen dira.

2024rako egindako aurreikuspenen arabera, inflazioa % 2,5 ingurukoa izango da Eurogunean, 2023an baino 3 puntu gutxiago. Espainiarako aurreikuspena % 3,1ekoa da, sei hamarren gehiago.

Bizkaiko ondasunen kanpo-merkataritzari dagokionez, 2024ko lehen lau hilabeteetan 1.600 milioi euro inguruko defizit komertziala izan zuen, eta % 71ko estaldura-tasa izan zuen. Datu horiek okerrera egin dute 2023ko urtarriletik apirilera metatutakoarekin alderatuta, orduan defizita 1.200 milioikoa izan baitzen eta estaldura-tasa % 78koa.

Bizkaiko ondasunen esportazioak Euskadikoen % 39 dira. Frantzia eta Alemania esportazioen % 30 inguru dira, Erresuma Batua, Belgika eta Estatu Batuak atzetik dituztela.

Kanpo-merkataritzaren barruan, termometro on bat Bilboko Portua da, gure ekonomia nazioarteratzeko giltzarria. Bilboko Portuko trafikoa %11 hazi da urtarriletik maiatzera bitartean, eta 15 milioi tonatan kokatu da. Ontziratu gabeko salgai likidoek % 17 egin dute gora, ohiko salgaiek % 9, solteko salgai solidoek % 3 eta edukiontziek % 5.

Gizarte Segurantzako afiliazioak marka historikoa ezarri du

Bizkaiko langabezia-tasa urteko lehen hiruhilekoan % 8,68koa izan zen, 2023ko azken hiruhilekoan izandakoa baino bi puntu handiagoa, eta Euskadiko langabezia-tasa baino handiagoa. Hala ere, Espainiako tasa osokoa baino askoz txikiagoa izan.

Emakumeen langabezia-tasa gizonena baino handiagoa da, baina Euskadin eta Bizkaian erregistratutako “arrakala” txikiena da, Espainia osoarekin alderatuta.

Gazteen langabezia-tasa kezkagarria da, biztanleria osoarena baino askoz ere handiagoa baita. Laugarren hiruhilekoan, Euskadiko tasa nabarmen jaitsi da: % 31,72tik % 19,55era, 12 puntu gutxiago. Espainiak langabezia-tasak nabarmen gainditzen ditu EBko eta bere ekonomia nagusietako tasak.

Albiste nagusia ekaineko kontratazioa da, 33.202 kontraturekin, eta horrek azken zortzi hilabeteetako gehieneko balioa ematen du. Hilabete horretan sinatutako kontratuen % 80 aldi baterakoak izan dira. Gizarte Segurantzako afiliazioak marka historikoa ezarri du: ekainean 511.000 afiliatu baino gehiago izan dira, horietatik % 84 besteren kontura eta gainerako % 16 norberaren kontura.

Turismoa, jakina, motor garrantzitsua izan da kontratu-gehikuntza hori bultzatzeko orduan. Maiatzean 363.719 gaualdi izan ziren Bizkaian, apirilean baino % 17 gehiago. Joera goraka doa otsailetik, % 40ko igoerarekin martxoan (Aste Santua dela eta). Nolanahi ere, balio hori 2023ko maiatzekoa baino askoz handiagoa da, orduan, gaualdiak 333.617 izan baitziren. Atzerriko turismoa ere bereziki nabarmendu zen, guztizkoaren % 55.

Bilboko aireportuko jarduerak goranzko joera handia erakusten du. Ekainean 3,2 milioi bidaiari iritsi dira, hau da, 2023. urte osoan erregistratutako bidaiarien % 50, uztailean eta abuztuan espero den trafiko-gehikuntzaren faltan. Hilabete horiek funtsezkoak dira udako denboraldian.

Enpresen egonkortasuna, Industria Koiunturaren inkestaren arabera

2024ko lehen seihilekoko jardueraren bilakaerari dagokionez, 2023ko azken seihilekoaren aldean, inkestatutako enpresa gehienek adierazten dute egonkortasuna izan dela nagusi bere jarduerari eragiten dioten aldagai nagusietan.

Hala ikusten da enplegua bezalako alderdietan, non inkestatutako enpresen % 47k adierazi baitu aurreko seihilekoaren aldean enplegu-kopuru bera mantendu duela; are gehiago, % 37k adierazi du langile berriak sartu dituela.

Joera hori, halaber, ekoizpen-bolumenera ere hedatzen da; izan ere, enpresen % 65ek adierazi du azken sei hilabeteetan hazi egin dela (% 30) edo egonkor mantendu dela (% 35). Salmenten guztizko bolumenean ere ikusten da joera hori, eta aurreko aldiaren berdina dela (% 36) edo, are gehiago, salmenta gehiago egin direla (% 30) adierazi dute. Era berean, Bizkaiko enpresek egindako inbertsioen mailak egonkortasunerako (% 52) eta hazkunderako (% 24) joera islatzen du. Produktuen salmenta-prezioak egonkor mantendu dira (% 57), eta % 9k bakarrik adierazi du prezioa jaitsi egin dela.

2024ko bigarren seihilekorako aurreikusitako joerari buruz galdetuta, enpresek ere egonkortasunaren alde egin dute aldagai guztietan. Hala, % 80ak uste du landunen kopurua egonkor mantenduko dela, eta produkzioak egonkortasunerako joerari eutsiko diola (% 60) edo, are gehiago, hazi egingo dela (% 20) bigarren seihilekoan.

Eskaera-zorroari dagokionez, egonkortasunaren alde egin dute gehienek (% 55), baina % 24k uste dute behera egingo duela. Ildo beretik mintzatu dira salmentei buruz: % 54k uste du egonkor mantenduko direla, eta % 24k, berriz, beherakada aurreikusten du. Esportazioei dagokienez, enpresen % 64k egonkor mantenduko direla uste dute, eta % 16k, berriz, gora.

Galdetutako industria-enpresen iritziz, eskaera-zorro egokia dute (% 54), baina % 38k uste du murriztuta dagoela, eta zorro horrek bermatzen die, batez beste, 81 eguneko lanaldia. Gehienek uste dute, halaber, lehengaien eta fabrikatutako produktuen stockak egokiak direla (% 79 eta % 75, hurrenez hurren), hau da, 34 ekoizpen-egun. Ekoizpen-gaitasunaren gutxiegitasunari dagokionez, esan dute ez dutela erabiltzen ahalmenaren % 20, eta ehuneko hori % 17ra murrizten da bigarren seihilekorako aurreikuspenetan.

Jardueraren eragin handienak hauek dira: lehengaien eta energiaren prezioa; soldata-kostuak; inflazioa; eta profil kualifikatuen kontratazioa. Bizkaiko enpresarentzat kezka nagusiak, ordea, ‘Eraginkortasuna eta produktibitatea’ (3,4 1etik 5era bitarteko eskalan) eta ‘Lanbide-profil egokiak sartzea’ (3,2) dira.

Enpresentzat oso gai kezkagarria da absentismoa; izan ere, % 42k uste dute eragin handia edo oso handia duela. Hori dela eta, enpresen % 24 arazo hori hobetzeko neurriak hartzen ari dira edo aplikatzeko asmoa dute.

Berrikuntza bat Adimen Artifizialak ekoizpen- eta lan-prozesuetan izan ditzakeen onurei buruzkoa da. Enpresen gehiengo handi batek (% 63) adierazi du ez dakiela zer onura ekar ditzakeen AAk bere jarduerarako; eta % 91k adierazi du ez dituela erabiltzen bere prozesuetan. % 23k soilik uste du AA aukera handia edo oso handia dela, eta % 32k soilik, eragin nabarmena izango baitu bere sektorearen etorkizunean.

Kontsultatutako iturriak: Aena /Bilbaoair, Agencia Tributaria, Bilboko Portuko Agintaritza, EBZ, EUROSTAT, EUSTAT, Eusko Jaurlaritza, INE, Inklusio, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioa, Lan eta Gizarte Ekonomia Ministerioa eta Bilboko Merkataritza Ganberaren berezko datuak.