Ehun langile baino gutxiago dituzten Bizkaiko hamar enpresatik lauk ekimen berritzaileak garatu zituzten iaz

Bizkaiko enpresen % 39,2k onartzen du 2021ean berrikuntza-jardueraren bat egin duela. Hori islatzen du Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bilboko Merkataritza Ganberak egindako Norabidea 2022* azterlanak, barrixe – Berrikuntzaren Behatokiaren bitartez, Bizkaiko enpresen jarduera berritzailea aztertzeko helburuarekin.

Halaber, txostenak nabarmentzen du enpresa horien % 48,6k aitortzen duela azken lau urteetan jarduera berritzaileren bat egin duela etengabe edo aldizka. Etengabe jarduera berritzaileak egin dituzten enpresei erreparatzen badiegu, ia lautik batek erakusten du berrikuntza metodikoa dela.

Lau enpresatik batek berrikuntza-maila handia edo oso handia du

Bizkaiko Berrikuntza Indizeak inkesta hau egiteko aukera ematen du eta enpresetako jarduera berritzailearen sistematizazio-maila neurtzen du, eta enpresen % 26,4k berrikuntza-maila altua edo oso altua duela adierazten du. Eta 2020. urtearen antzeko mailetan egon arren, beheraka jarraitzen du, neurri batean, hura osatzen duten parametro batzuk jaitsi egin direlako, hala nola ezagutzaren babesa, berrikuntzan gaitasunak dituzten langileak egotea edo egindako inbertsioaren itzulera monitorizatzeko kudeaketa-tresnak.

Norabidea 2022 txostenaren beste ondorio nagusietako bat da, bai onurek bai arrakastaren pertzepzioak balantze oso positiboa erakusten jarraitzen dutela berrikuntzari heltzen dioten erakundeen artean.

Hala, erakundeen % 68,7k arrakastatzat jotzen du berritzeko erabakia; datu hori jaitsi egin da aurreko urtearekin alderatuta, enpresen % 78,8k positibotzat jotzen baitzuten jarduera berritzaileak egin izana. Beherakada handia izan arren, pandemiaren aurreko urteetan baino hobeak dira datuak.

Abian jarritako berrikuntzari esker lortu dituzten ondorio positiboen artean kalitate handiagoa (% 83,2), bezeroen beharrei erantzuteko epea murriztea (% 73,7) eta produktu- eta zerbitzu-sorta handitzea (% 72,3) daude.

Berrikuntza gehienak prozesuen esparruan egiten dira

2021ean joera-aldaketa izan zen berrikuntza-eremuetan, eta, oraindik ere “Prozesuetan berrikuntzak” lehentasuna duen arren (behera jarraitzen duen eta % 38,3tik % 29,5era jaitsi den arren), “Produktuaren berrikuntzaren” aldean, bigarren horrek izan du igoera, % 22,4tik % 25era igo baita.

“Prozesuen berrikuntzen” artean, informazioaren edo komunikazioaren prozesamenduarekin lotutakoak dira izendatuenak (% 14,3). Hala, lehen postuan antolakuntza-prozesamenduetarako edo kanpo-harremanetarako negozio-praktikei dagozkien prozesuak ordezkatu dute, azken hauek atzerapen handia izaten dutela, % 20,7tik % 12,1era pasatuz.

Bestalde, “Produktuen berrikuntzari” dagokionez, enpresarentzat berriak direnen ehunekoa handiagoa da (% 19,4) merkaturako baino (% 17,9), nahiz eta bi kasuak pixka bat igo diren, 2020arekin alderatuta.

Bizkaiko enpresa berritzailearen ezaugarriak

Ikerlan honen bidez, jarduera berritzailearen praktika sistematizatuenarekin lotutako zenbait aldagai identifika daitezke. Enpresa sortu berriak dira, eta negozio-zikloa abiarazten ari da. 50 eta 100 langile arteko plantillak dituzte, gehienbat zerbitzu-sektorekoak, edo esportatzaileak, fakturazio-ehunekoa edozein dela ere. Era berean, bere jarduerak garatzeko laguntza publikoak jasotzen dituzten erakundeak dira, berrikuntzak egiteko beste konpainia edo erakunde batzuekin lankidetzan dihardutenak, I+G+Bko langileak dituztenak eta bere itxaropenak ezarritako ekintzekin bete dituztenak.

Kultura berritzailerik eza eta berrikuntzaren kostua hautsi beharreko oztopoak dira

Beste muturrean dago 2021ean jarduera berritzailerik izan ez duten konpainien % 60,8. Enpresek ekimen berritzailerik ez egiteko aipatu dituzten arrazoiek edo zergatiak, bere ustez, harreman handia dute merkatuaren dinamismoarekin; izan ere, nahiz eta oraindik ere arrazoi aipatuena izan, indarra galdu du, eta 2020an % 52,8tik % 37ra pasatu da.

Enpresa ez-berritzaileen taldearen zati batek ere berresten du ez duela ekimen berritzailerik egin behar, ez duelako beharrezkotzat jotzen, ez dagoelako ondasun eta zerbitzu berritzaileen eskaerarik edo horrek dakarren kostuagatik.

Baikortasunerako datu bat izan daiteke berritzen ez duten enpresen % 68,3k nolabaiteko laguntzaren beharra aipatzen duela (diru-laguntzak, orientazioa, langileen gaitasunen hobekuntza, zerbitzu teknologikoak, etab.). egoera hori aldatzeko; datu hori 9,9 puntu igo da, 2020arekin alderatuta.

4.0 Industria

Bildutako datuen arabera, ekoizpen-industriaren sektoreko 10 enpresatik 3k 4.0 Industria definitzen duten teknologietakoren batekin lan egin du, eta datu hori 2020koa baino handiagoa da. Hauek dira esanguratsuenak: instalazioko datuak, prozesu operatiboak, balio-katea (hornitzaileak eta bezeroak) eta sailak softwarearen bidez (CRM, ERP, GMAO, etab.) integratzea. % 15,7tik % 19,9ra igo da; ondoren, 3D simulazioak (% 8,7) eta Cloud Computing (% 10,0) datoz.

Nabarmentzekoa da Bizkaiko ekoizpen-industriaren % 5,5ek bakarrik adierazi duela datu asko biltzen eta aztertzen dituela, bai ekoizpen-sistemei dagokienez, bai bezeroei eta hornitzaileei dagokienez.

Teknologia horiek enpresei ekarri dizkieten onurei buruz galdetu zaie enpresei. Azpimarratzekoak dira informazioarekin (% 71,6), kalitatearekin (% 53,2) eta malgutasunarekin (% 43,2) lotutako alderdiak. Hala ere, lortutako irabazien bistaratze-kopurua ez da hain nabarmena enpresentzat, eta 4 onura edo gehiago aipatzen dituztenen kopurua jaitsi egin da, % 58tik % 34,7ra.

Egoeraren balorazioa eta etorkizuneko gakoak

2021 urte nahasia izan da, Covid-aren ondoz ondoko olatuek eta nazioarteko merkatuko tentsioek markatu dutena, bai garraioan, bai lehengaien eta horniduren hornikuntzan. Horren guztiaren ondorioz, enpresa berritzaileen tasak behera egiten jarraitu du azken ekitaldian. Esan liteke Covid-19a hasi zenetik Bizkaian berrikuntza beheranzko joera duela, baina aurreko krisialdietan lortutakoa baino oinarri berritzaile handiagoa duela.

2021ean, joera-aldaketa nabari da, eta, hala, bai enpresarentzat, bai merkaturentzat produktu eta/edo zerbitzu berriak garatzen jardun duten enpresen kopurua handitu egin da. Hala ere, enpresek batez ere prozesuei lotutako berrikuntzak egiten jarraitzen dute.

Zaila da 2022an zer gertatuko den iragartzea, nahiz eta egia den oraingo honetan asmoak pixka bat zehaztu direla, agian nazioarteko ezegonkortasunaren testuinguruak zapalduta. Berriz ere nabari da enpresek interes handia dutela produktu edo zerbitzuen berrikuntzetan parte hartzeko.

Itxaropenerako datu bat da “berritzeko beharrik ez” ikusten ez duten enpresa ez-berritzaileen kopuruak behera egiten jarraitzen duela. Izan ere, azken bi urteotan datu hori % 38,9tik % 23,7ra igaro da; horrek, oro har, adierazten du berritzaileak ez diren enpresek jarrera ez hain gogorrak eta berrikuntzaren ideiatik hain urrun ez daudenak erakusten dituztela, eta, agian, badakitela berritzeko beharra, gaur egun bizi den haustura-mailagatik.

Berrikuntzara hurbiltze hori jarduera berritzaileak egiteko laguntza-beharrari buruzko gaian ere ikus daiteke. Hala, laguntza behar dutela dioten enpresa ez-berritzaileen kopurua % 58,4tik % 68,3ra igo da.

Nahiz eta egia den, berrikuntzari dagokionez, badirudi krisialdi honi 2008an baino hobeto aurre egiten ari zaiola, ez dira ahaztu behar orain arte ETE berritzaileen oinarria handitzeko eta indartzeko egin diren ahaleginak, lehia-abantailako posizioan jarriz erronka eta paradigma-aldaketa berrien aurrean.

* 2022 norabidea Oslo 2018ko Eskuliburuaren definizio berriei jarraituz egin da. Eskuliburu horretan, berrikuntza teknologikoaren eta ez-teknologikoaren arteko bereizketa ezabatu da, eta berrikuntzak produktukoak eta/edo prozesukoak direla ezarri da.