2025ean inguru ekonomikoa egonkor mantenduko dela aurreikusten dute Bizkaiko industria enpresek

Bizkaiko industria-enpresak egonkortasuna adierazi dute beren jarduera gauzatzen duten enpresa-ingurunearen bilakaerari dagokionez. Hala ondorioztatzen da Bilboko Merkataritza, Industria, Zerbitzu eta Itsasketa Ganberak egindako Koiuntura Ekonomikoari buruzko azken txostenetik. Txosten hori Lurraldeko enpresen artean egiten duen inkestan oinarritzen da, haien etorkizun hurbilerako aukerak eta konfiantza ezagutzeko.

Zehazki, industria-enpresen %69k uste du 2024ko bigarren seihilekoan bere ekoizpen-bolumena handiagoa edo berdina izango dela, aurreko sei hilabeteekin alderatuta. Haien %81ek uste dute joera positibo horrek bere horretan jarraituko duela 2025eko lehen seihilekoan; %19k, berriz, uste dute bere ekoizpena txikiagoa izango dela.

2024ko azken seihilekoan, aurreko seihilekoarekin alderatuta, negozioak izango duen bilakaeraren zenbatespenari buruz galdetuta, enpresen %36k adierazi du bere erakundearen salmenta guztien bolumena hazi egin dela; % 31k, berriz, egonkor mantendu dela esan du; eta % 34k, txikiagoa izan dela. Produktu eta zerbitzuen jomugan arreta jarrita, aurreikuspenak baikorragoak dira kanpoko merkatuko salmentetarako: %79k dio berdin hazi edo mantendu dela; aldiz, barne-merkatuko salmenten bolumenaren portzentajea %68raino jaisten da.

Inkestatutako enpresek antzeko balioespenak egiten dituzte eskaera-zorrorako, eta 2024ko lehen seihilekoarekin alderatuta, hazkundea edo egonkortasuna aurreikusten dute enpresen %70ek barne-merkatuan eta %88k kanpo-merkatuan. Inbertsioen maila ere egonkor mantendu da aldi horretan erakundeen %51rentzat; %23k adierazi du igo egin dela; eta %26k, jaitsi egin dela.

Enpresen %63k dio bere produktuen salmenta-prezioak egonkor mantendu dituela ekitaldiaren bigarren zatian; % 28k adierazi du igo egin dituela, eta %9k jaitsi egin dituela. Enpleguaren aldaketari dagokionez, inkestatutako enpresen %39k adierazi du plantillak hazi egin direla 2024an; %41ek, enplegatutako pertsonen kopurua egonkor mantendu dela; eta %20k bakarrik adierazi du murriztu egin dela.

Etorkizun hurbilari begira jarrita, inkesta egin zaien enpresen %53k uste du guztizko salmenten bolumena egonkor mantenduko dela hurrengo sei hilabeteetan; %25ek, berriz, hazkunderako joera izango dela; eta gainerako %22k salmentak 2024ko azken seihilekoan baino txikiagoak izango direla. Eskaera-zorroari dagokionez, antzeko balioespenak egiten dituzte enpresek. %23k uste du hazi egingo dela ekitaldi honetako lehen seihilekoan; %55ek egonkor jarraituko duela; eta %22k, jaitsi egingo dela.

Esportazioak izango dira 2025eko lehen seihilekorako enpresa industrialek apustu egiten duten egonkortasunaren arrazoi nagusietako bat; izan ere, horien %66k uste dute egonkor mantenduko direla eta, %12k, hazi egingo direla. Inkestan parte hartu dutenen %22k uste dute esportazioek atzera egingo dutela. Enpresako langile-kopuruari dagokionez ere, egonkortasuna da nagusi industria-enpresen %81en iritziz. %10ek uste du profesional berriak sartuko dituela bere egituretan, eta %9k, berriz, plantilla murriztu egingo dela datozen sei hilabeteetan.

Enpresaren egungo egoerari dagokionez, enpresen %56k adierazi du eskaera-zorro egokia duela. Horrek, batez beste, 87 eguneko lan-epea ziurtatzen die, aurreko seihilekoan zenbatetsitakoak baino 6 lanaldi gehiago. Enpresek uste dute, halaber, egokiak direla lehengaien eta fabrikatutako produktuen stockak (%76 eta %74, hurrenez hurren), hau da, 34 ekoizpen-egun, aurreko inkestan adierazitako kopuru bera. Kontsultatutako industria-enpresen arabera, ekoizpen-ahalmenaren gutxiegi erabiltzea %19koa da, 2024ko lehen seihilekoan baino ehuneko puntu bat gutxiago. 2025eko lehen seihilekorako gutxiegi erabiltzea %17an kokatzen dute enpresek. Gutxiegi erabiltzearen arrazoi nagusi gisa aipatzen dute barneko zein kanpoko eskariaren ahultasuna, eta eskulan espezializatua sartzeko zailtasunak.

Enpresa-jarduerari eragiten dioten alderdi nagusiez galdetuta, kezkatzeko arrazoi nagusietako bat ‘lehengaien eta energiaren prezioa’ dela adierazi dute, 5etik 3,7ko puntuazioa eman baitiote. Enpresetan eragina duten beste gai batzuk dira ‘soldata-kostuak’, 3,6 punturekin; eta ‘profil kualifikatuen kontratazioa’ eta ‘ordena politiko eta sozialeko faktoreei lotutako ziurgabetasuna’, biak 3,4 punturekin. Ondoren, honako gai hauek daude: ‘inflazioa’ (3,3); ‘araudia eta jasangarritasun-eskakizunak’ (3,2); ‘lehiaren hazkundea’ (3,1); ‘finantza-kostuak’ (3,0); eta ‘aldaketa teknologikoen azelerazioa’ (2,8).

2025eko lehen sei hilabeteei begira, enpresek uste dute beren jarduerarako kezka edo arrisku nagusiak hauek izango direla: ‘efizientzia-produktibitatea’, 5etik 3,4rekin; ‘profil profesional egokiak sartzea’, 3,2rekin; eta ‘prozesuen hobekuntza – eredu operatiboaren eraldaketa’ eta ‘jasangarritasuna-erantzukizun soziala’, biak ere 2,8 punturekin. Horien atzetik daude ‘digitalizazioa’ eta ‘nazioarteko merkatuak’, 2,7ko puntuazioarekin, eta ‘saldu osteko laguntza logistikoa hobetzea’, 2,3rekin.

Ganberak egindako inkestak Bizkaiko industria-enpresek trantsizio energetikoaren inguruan duten iritzia ebaluatzeko atal bat ere badu. Galdetegi horretako emaitzek erakusten dutenez, inkestan parte hartu duten emakumeen %61ek ez dute kontuan hartu edo ari dira kontuan hartzen beren jarduera hornitzeko energia-iturri berriztagarrietarako trantsizioa. %43ren ustez, trantsizio energetikoari ekiteko duten oztopo nagusia ‘hasierako kostuak’ dira, eta, ondoren, ‘azpiegiturarik eza’ (%26) eta ‘ezagutza teknikorik eza’ (%15). Hala ere, industria-enpresak jabetzen dira beren jarduera garatzeko energia berriztagarriak erabiltzeak dituen onurez, batez ere ‘epe luzerako kostuen murrizketa’ (%41), eta ‘irudi korporatiboaren hobekuntza’ eta ‘araudien betetzea’ (%23rekin biak).

Energia-trantsizioaren egungo egoerari dagokionez, enpresa gehienek (%46) adierazi dute ez dutela energia-kontsumorako iturri berriztagarririk erabiltzen; %25ek erabiltzen dute iturri berriztagarrietatik %1 eta %25 bitartean datorren energia; eta %6k bakarrik adierazi dute erabiltzen duten energiaren %76 eta %100 jatorri berriztagarrikoak direla. Energia trantsizio prozesu batean murgilduta daudenen artean edo etorkizun hurbilean egitea baloratzen dutenen artean, eguzki-energia da onarpen handiena duena, eta aukera horren alde egiten dute inkestatuen %72k. Energia eolikoa (%4) eta hidroelektrikoa (%3) dira gehien baloratzen diren beste aukerak.

Enpresen %83k adierazi du, halaber, ez duela inolako laguntza edo pizgarririk jasotzen trantsizio energetikoa aurrera eramateko. Industria-sektorean trantsizio energetikoaren sustapenean gobernuak duen zeregina ‘dirulaguntza zuzenetan’ zentratu beharko litzateke, horien %53aren arabera. %37k uste du gobernuaren rola ‘zerga pizgarrien’ bidez bideratu beharko litzatekeela; eta %6k, ‘trebakuntza programak’ erraztu beharko lituzkeela.

Bizkaiko egoera ekonomikoa

Bizkaiko ekonomiaren dinamismoak dezelerazio-sintoma argiak erakusten ditu 2024an zehar, Euskadiko eta, bereziki, Espainiako ekonomien aldean. Bilboko Merkataritza Ganberak egindako balioespenen arabera, Lurralde Historikoko Barne Produktu Gordinak igoera txiki bat izan du urteko azken hiruhilekoan, %1,8ra arte, eta, ondorioz, 2024ko ekitaldia %1,8-%2ko hazkunde arinarekin itxiko du. Hazkunde ekonomikoaren moderazio hori Euskadi osoari buruzko datuetan ere nabaritu da, azken aurreikuspenetan %2ra ere iritsi dela adierazten baitu. Datu horiek ez datoz bat Espainiako ekonomiaren dinamismoarekin, 2024an %3,2ko hazkundea izan baitu BPGak.

Goranzko azken berrikuspenaren ondoren, 2025erako aurreikuspenek adierazten dute Espainiako ekonomia %2,6 haziko dela, ‘turismo efektuak’ lagunduta; Eusko Jaurlaritzak egindako aurreikuspenek, berriz, %2an kokatzen dute hazkundea. Bilboko Merkataritza Ganberak, bestalde, uste du Bizkaiko BPGaren hazkundea %1,8-%2 ingurukoa izango dela 2025. urte honetarako.

Inflazioak beheranzko joera erakutsi du irailera arte, eta gorakada bat izan du urteko azken hiru hilabeteetan, Europako agintariek ezarritako %2ko helburua urrunduz. Bizkaian eta Euskadin, KPIa %3,6an kokatu da abenduan, hau da, Estatuan baino 8 hamarren gehiago. Euskadiko azpiko inflazioa ere, 2024ko abenduan %3,3koa zena, Espainiakoa baino handiagoa da, urtea %2,6an itxi baitu. Arlo horretako aurreikuspenen arabera, inflazioak %2,0 eta %2,1 arteko mailari eutsiko dio 2025ean, bai Eurogunean, bai Espainian. 2026ra begira, bi lurraldeetan %2 ingurukoa izango dela kalkulatzen da. Bilboko Merkataritza Ganberak uste du Euskadiko eta Bizkaiko inflazioa %2,4 – %2,8ko tartean mantenduko dela bi ekitaldietan.

Europako Banku Zentralak erreferentziako interes-tasetan murrizketak egiten jarraitu du 2024an, urtea %3an itxi baitu, eta bere azken erabakiak – 2024ko urtarrilean jada – %2,75ean ezarri baitu, EBZk hazkundea suspertzeko duen lehentasunaren isla, inflazioak gora egin arren. Bestalde, Euriborrak, Espainiako hipotekei gehien aplikatzen zaien indizeak, %2,436an itxi du abendua, 2022tik hona bederatzi hilabetez behera eta minimoetan egon ostean. Truke-tasei dagokienez, 2024an euroak %6 inguru egin du behera dolarrarekiko, eta %4,6 libera esterlinarekiko.

Bizkaiko kanpo-merkataritzaren datuen arabera, 3.391 milioi euroko merkataritza-defizita eta %76,59ko estaldura-tasa izan dira 2024ko lehen hamaika hilabeteetan, eta apur bat okerrera egin dute aurreko ekitaldiarekin alderatuta, batez ere esportazioek behera egin dutelako (-%2,65), inportazioek behera egin dutelako (-%1,09). Horrenbestez, EAEko kanpo-merkataritzaren estaldura-tasa %114,37koa da, eta %5,1eko murrizketa izan du. Bizkaiko esportazioen beherakada txikiagoa dela eta, euskal esportazio guztien gainean hartzen duten ehunekoa %38,62raino hazten da. Kanpo-merkatu nagusiek Frantzian eta Alemanian kontzentratzen jarraitzen dute, esportazio guztien %28,3 biltzen baitute.

Bilboko portuko trafikoa %5 hazi da 2024an, 32,8 milioi tonatik 34,4 milioi tonara. Nabarmentzekoak dira, nolanahi ere, garraio konbentzionaleko trafikoaren hazkundea (%14,7) eta ontziratu gabeko solidoena (%10,1). Alde handia dago edukiontzietako trafikoak atzera egin du (%-2,4).

Urte amaieran Bizkaian 60.613 langabe zeuden, eta horietatik %56,6 emakumeak ziren. Erregistratutako langabezia-tasak %7,9an amaitu du urtea. Gizarte Segurantzak, berriz, 515.000 afiliatu baino gehiago ditu, eta kontratazio-kopuru handiena irailean izan zen, 35.000 kontratu baino gehiagorekin; eta urrian, 38.000rekin; aldi baterako kontratazioa da ohikoena, urte osoko kopuruaren % 77 baino gehiago.

Bizkaiko industria-jarduera %0,5 murriztu zen 2024an, joera-aldaketa bat 2023koarekin alderatuta, orduan %1,6 hazi baitzen; industriak %0,8 egin zuen atzera Lurraldeko BPGari egindako ekarpenean, guztizkoaren %16. Txikizkako merkataritzako salmentak, berriz, %2,6 igo dira urte osoan, eta BPGari egindako ekarpena %11,4ra igo da, 2023an baino %3,3 gehiago.

Turismoak hazten jarraitu du Lurraldean, eta horren erakusgarri dira 2024an 3.945.000 ostatu-gau erregistratu direla establezimendu turistikoetan (horietatik %47 baino gehiago atzerritarrak dira), aurreko ekitaldian baino %2,27 gehiago. Bilboko aireportuak, bestalde, bere jarduera-errekorrak hautsi ditu, 6,76 milioi bidaiari baino gehiago izan baititu ibilbide komertzialetan, 2023an baino %7 gehiago. Neurri batean, nazioarteko ibilbideetako bidaiarien hazkunde nabarmenari esker, 2023ko %40,13tik %42,14ra igo baita, ibilbide berriak gehituta. Horien artean, New Yorkeko Newark aireportutik Atlantikoaz haraindiko lehen ibilbide zuzena nabarmentzen da. Neurri handi batean, Bilboko aireportuko Ibilbideen Batzordeak aire-konpainien eta administrazioen artean egindako elkarrizketa-lanari esker lortu da hori. Ekimen horren buru Bizkaiko Foru Aldundiko Garraio, Mugikortasun eta Turismo Saila da, eta Bilbao Air eta Bilboko Merkataritza Ganbera, Bilboko Udalarekin, Eusko Jaurlaritzarekin eta Aenarekin batera, sail horretako kide dira.

Kontsultatutako iturriak: Aena /Bilbaoair, Zerga Agentzia, Bilboko Portuko Agintaritza, EBZ, EUROSTAT, EUSTAT, Eusko Jaurlaritza, INE, Inklusio, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioa, Lan eta Gizarte Ekonomiako Ministerioa, Estatuko Portuak eta Bilboko Ganberaren datuak.